کشتی تایتانیک و ارتقای سلامت نوشته : دکتر علی افشانی کارشناس روابط عمومی و آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اورمیه ویراستار علمی :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه 96 سال پیش در سال 1912 کشتی افسانه ای و غول پیکر تایتانیک که به ملکه اقیانوس شهرت داشت و به نوبه خود شهاکار صنعت زمان خود بود بر اثر برخورد با کوه یخی در اقیانوس اطلس غرق شد و فاجعه عظیم حوادث مسافرتهای دریایی را رقم زد . دنیای سینما طی سالیان متمادی به گونه های مختلف به موضوع غرق شدن این کشتی پرداخته است تا اینکه در سال 1997 میلادی پرهزینه ترین فیلم تریخ سینما با رقمی بالغ بر 600 میلیون دلار توسط دو شرکت فیلمسازی پارامونت پیکچرزو فاکس قرن بیستم ، اکران گردید و به لیست پر فروش ترین فیلم تاریخ پیوست . این فیلم را میتوان از دیدگاههای مختلف نگریست . برخی از منظر یک واقعه تاریخی ، برخی از دید مهندسی و کشتیرانی ، بعضی از بعد اجتماعی ،کسانی از نظر فیلمسازی و بنده نیز از دیدگاه ارتقای سلامت . شاید این سؤال پیش بیاید که چه ارتباطی بین این فیلم و ارتقای سلامت وجود دارد ؟ اجازه بدهید نگاهی کوتاه به وضعیت کشتی تایتانیک و مسافرین آن داشته باشیم . این کشتی با 270 متر طول ، 28 متر پهنا بوده ، 46 تن وزن وارتفاع 32 متر در نوع خود بینظیر و درواقع یک شهر متحرک بود و بسان هر شهری دارای طبقات مرفه و متوسط و پایین بود بطوری که از سه طبقه کشتی ، طبقه فوقانی مربوط به مرفهین ، ثروتمندان ، تجار ، هنرپیشه گان معروف و طبقه زیرین مربوط به مهاجرین ، افراد عادی و باسطح درآمدی پایین تر بود . اگر از نظر سبک زندگی ( life style ) به دو گروه فوق نظری بیافکنیم میبینیم که در طبقه فوقانی ، مواد غذایی پرچرب ، انواع دخانیات ، کمترین تحرک ، مشروبات الکلی سرو می شد یعنی یک شیوه زندگی مخاطره آمیز سلامت . در طبقه پایین موارد فوق کمتر و گاهی اصلا نبود بعبارتی دیگر یک شیوه زندگی سالمتر . منطق می گوید که افراد با شیوه زندگی کم خطر ، طول زندگی بیشتری باید داشته باشند اما اجازه بدهید نگاهی آماری به تلفات این کشتی داشته باشیم : -از 2220 مسافر کشتی تایتانیک 1513 نفرمتاسفانه غرق شدند. - 62% مسافرین درجه یک یا طبقه مرفهین ، ثروتمندان ، تجار ، هنر پیشگاهان نجات یافتند. - 62% مسافرین درجه سه یا طبقه افراد عادی ،مهاجرین ، افراد با سواد پائین غرق شدند. - 100% کودکان طبقه یک ودونجات یافتند. - 65% کودکان طبقه درجه سه غرق شدند. - 67% مردان طبقه درجه یک غرق شدند. - 3% زنان طبقه درجه یک غرق شدند. - 84% مردان طبقه درجه سه غرق شدند . - 54 % زنان طبقه درجه سه غرق شدند. وقتی علایم غرق شدن کشتی آشکار گردید درهای خروجی طبقه زیرین بسته شد و قایقهای نجات که به تعداد محدودی بود فقط برای نجات مسافرین طبقه فوقانی اختصاص یافت و همانی شد که آمار بالا به آن اشاره می کند . پس برای داشتن زندگی و به تبع آن زندگی سالم ، علاوه بر داشتن شیوه زندگی سالم باید توزیع عادلانه امکانات سلامت برقرار گردیده و برابری دستیابی به این امکانات نیز موجود باشد . در بخشی از ماده اول اعلامیه جهانی آلماآتا – 1978 آمده است : سلامتی حالتی از یک رفاه نسبی ، روانی واجتماعی است و تنها نبودن بیماری ، معلولیت یا زمینه گیری نیست و حق اساسی بشر است و رسیدن به بالاترین سطح آن در سرتا سر جهان یکی از مهمترین هدفهای اجتماعی است و تحقق آن علاوه بر بخش بهداشت ، همکاری سایربخشهای اجتماعی و اقتصادی را ایجاب می کند. و لازمه رسیدن به این حق اساسی بشر : 1 - تعهد سیاسی دولتها درامر سلامت جامعه 2 - رعایت اصل عدالت وانصاف در سلامت می باشد . عدالت و برابری در سلامت ( Equity in health ) در ابعاد مختلف شامل برابری در : فرصتها،توزیع خدمات ،دسترسی آسان به خدمات ،مشارکت، شرایط کسب آگاهی است . در تعریف ارتقای سلامت ( health promotion ) در اولین کنفرانس بین المللی اوتاوا – 1986 آمده است : توانمند سازی مردم درشناخت عوامل تا ثیرگذار بر سلامت فردی – اجتماعی وتصمیم گیری صحیح درانتخاب رفتارهای بهداشتی و درنتیجه رعایت شیوه زندگی سالم می باشد. و شرایط اولیه و زیر بنایی آن را به : برقراری عدالت ، محیط مناسب ،اکوسیستم پایدار،صلح ،دسترسی به خدمات ،تضمین درآمد،تغذیه ،آموزش معرفی نموده است و برقراری عدالت را یکی از مهمترین آنها نام برده است بطوری که پنجمین کنفرانس بین المللی ارتقای سلامت در مکزیکوسیتی – 2000 شعار محوری خودرا پرکردن شکاف نابراری ها عنوان نمود. http://www.sahand272.blogfa.com/ http://www.rs272.parsiblog.com/ WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
: جستجو